១. ព័ត៌មានទូទៅ
Webcam អាចធ្វើឱ្យយើងមើលឃើញមុខដោយផ្ទាល់ជាមួយមិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសារតាមការហៅ (call) តាមអ៊ិនធឺណេត។ បច្ចុប្បន្ននេះ Webcam ត្រូវបានភ្ជាប់មកស្រាប់ក្នុងកុំព្យូទ័រយួរដៃភាគច្រើន រួមទាំងឧបករណ៍ចល័ត (ទូរស័ព្ទដៃ) និងកុំព្យូទ័រលើតុក៏មានប្រើប្រាស់ Webcam ដូច្នេះវាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់គ្រប់គ្នា ក្នុងការយល់ដឹងពីហានិភ័យដែលអាចកើតឡើងដោយសារ Webcam។
២. តើអ្វីដែលជាហានិភ័យនៃការប្រើប្រាស់ Webcam? (What are the risks of using webcam?)
ហានិភ័យចម្បងគឺថា Webcam របស់អ្នកអាចត្រូវគេលួចចូលប្រើដោយអ្នកមិនបានដឹង ហើយវាបានអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកដ៏ទៃដឹងអំពីសកម្មភាពរបស់អ្នកនៅមុខ Webcam។ វាអាចធ្វើទៅបាន ដោយសារតែអ្នកវាយប្រហារ ឬហេគឃ័រ (hacker) ធ្វើការវាយប្រហារ និងគ្រប់គ្រងលើកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក រួចធ្វើការគ្រប់គ្រងទៅលើ Webcam របស់អ្នក ដោយអាចធ្វើការបើក និងបិទ, ថតរូប, និងមើលអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលអ្នកធ្វើដោយមិនដឹងខ្លួន។
៣. តើអ្នកវាយប្រហារវាយលុក Webcam យ៉ាងដូចម្តេច? (How do hackers attack webcam?)
មានមធ្យោបាយមួយដែលអ្នកវាយប្រហារប្រើដើម្បីចម្លងមេរោគទៅក្នុងកុំព្យូទ័រ ឬឧបករណ៍របស់អ្នក គឺដោយការផ្ញើអ៊ីម៉ែលមានតំណរភ្ជាប់ (link) ឬឯកសារភ្ជាប់ (attachment)។ ប្រសិនបើអ្នកទទួលអ៊ីម៉ែលពីជនចម្លែក សូមគិតដោយប្រុងប្រយ័ត្នមុនពេលចុចលើតំណភ្ជាប់ ឬឯកសារភ្ជាប់នោះ។ បើអ្នកបានចុចហើយមានការសង្ស័យថាជាមេរោគ ឬការបោកបញ្ឆោត សូមរាយការណ៍ជាបន្ទាន់ទៅកាន់ក្រុមការងារទទួលបន្ទុកសុវត្ថិភាពទិន្នន័យ នៅក្នុងស្ថាប័ន/ក្រុមហ៊ុនរបស់អ្នក។
អ្នកអាចមានហានិភ័យខ្ពស់ដែល Webcam របស់អ្នកអាចត្រូវបានគេហេគដោយងាយស្រួលតាមរយៈកម្មវិធី ដែលអ្នកមិនបានធ្វើការអាប់ដេតសុវត្ថិភាព និងមិនមានវិធានការការពារ ដូចជាការប្រើប្រាស់កម្មវិធីកំចាត់មេរោគនៅលើកុំព្យូទ័ររបស់អ្នកជាដើម។ បញ្ហាទាំងនេះហើយជាមូលហេតុដែលអ្នកគួរតែប្រាកដថា កម្មវិធីដែលអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់គឺបានអាប់ដេតសុវត្ថិភាពចុងក្រោយបំផុត ទាំងឧបករណ៍ស្មាតហ្វូន ថេប្លេត (tablet) និងកុំព្យូទ័រ។
៤. វិធីសាស្រ្តការពារ
ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាព អ្នកអាចអនុវត្តតាមការណែនាំដូចខាងក្រោមនេះ៖
- គួរជៀសវាងដាក់កាមេរ៉ានៅកន្លែងឯកជនដូចជាបន្ទប់គេងជាដើម
- គួរបិទ Webcam របស់អ្នកនៅពេលមិនប្រើប្រាស់ ដោយការយក sticker ឬក្រដាសតូចមួយដែលអាចបិទពីលើមុខរបស់ Webcam ឬបង្វែរមុខទៅជញ្ជាំងក៏បាន
- គួរយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើពន្លឺភ្លើងនៅលើ Webcam របស់អ្នក
- គួរប្រើកម្មវិធីកម្ចាត់មេរោគ ដែលមានមុខងារការពារ malware និង spyware ហើយត្រូវប្រាកដថាអ្នកបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព និងស្កេនជាទៀងទាត់
- គួរប្រាកដថាការភ្ជាប់បណ្តាញ Wifi របស់អ្នកត្រូវបានការពារដោយពាក្យសម្ងាត់
- គួរជៀសវាងការទាក់ទងតាមអនឡាញជាមួយមនុស្សដែលអ្នកមិនស្គាល់
- គួរកុំធ្វើអ្វីនៅមុខ Webcam ដែលអ្នកមិនទាន់ត្រៀមខ្លួនចែករំលែកជាមួយពិភពលោកទាំងមូល ព្រោះសកម្មភាពរបស់អ្នកអាចត្រូវបានលួចថត និងផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ
- ប្រសិនបើអ្នកប្រើ Webcam របស់អ្នកដើម្បីទំនាក់ទំនងមនុស្សដែលអ្នកស្គាល់តាមរយៈអ៊ិនធឺណិត សូមគិតឱ្យបានច្បាស់ថា អ្នកស្គាល់គេកម្រិតណា។ អ្នកប្រហែលជាគិតថាអ្នកកំពុងសន្ទនាជាលក្ខណៈឯកជន ប៉ុន្តែតើអ្នកប្រាកដថាពួកគេ គឺជាមនុស្សតែម្នាក់ដែលអាចមើលឃើញអ្នកដែរឬទេ? គួរពិចារណាថាតើ ពួកគេថតសកម្មភាពដែលអ្នកកំពុងនិយាយ ឬធ្វើដែររឺទេ។ ជនបោកប្រាស់ (scammer) អាចបង្ហោះវីដេអូនៃការជជែកកំសាន្តរបស់អ្នកនៅលើបណ្តាញសង្គម ឬចែករំលែកដោយប្រើទូរស័ព្ទដៃរបស់ពួកគេ។
៥. សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម
- https://www.secureverifyconnect.info/who-watching-your-webcam
Cover Photo Credit: SecureverifyConnect.info
***Disclaimer: CamCERT own some of the content. Our purpose is pure to help spread the awareness, tips or other information related to security to everyone. Even though every information is true, accurate, completed and appropriate, we make no responsibility nor warranty since everything could go wrong.
