១.ព័ត៌មានទូរទៅ
តើកូនរបស់អ្នកមានអាយុគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទចល័តហើយឬនៅ?
កុមារដែលមានអាយុក្រោម ៥ ឆ្នាំនៅតែកំពុងអភិវឌ្ឍការយល់ដឹងអំពីការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតផងដែរ សម្រាប់យើងជាឳពុកម្តាយគួរតែមានការត្រួតពិនិត្យ និង ដាក់កម្រិតលើសកម្មភាពអនឡាញរបស់កូនអ្នក។ ឧទាហរណ៍:
- រក្សាឧបករណ៍ឱ្យឆ្ងាយពីដៃ និងអាចមើលឃើញ
- រៀបចំការគ្រប់គ្រងឧបករណ៍
- ជ្រើសរើសមាតិកាដែលសមស្របតាមអាយុ។
កុមារតូចៗមិនទាន់យល់អំពីហានិភ័យនៃឥរិយាបទអនឡាញនៅឡើយ។ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ចហើយកុំបណ្តោយ គាត់ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិច។
កុមារដែលមានអាយុ ៥ ទៅ ១០ ឆ្នាំ
កុមារដែលមានអាយុពី ៥ ទៅ ១០ ឆ្នាំគឺពួកគេចាប់ផ្តើមស្វែងរកអ៊ីនធឺណិតដោយខ្លួនឯងដូចនេះសុំធ្វើការណែនាំពួកគាត់អំពីគោលការសុវត្ថិភាពតាមអ៊ីនធឺណិត៖
- ប្រើពាក្យសម្ងាត់ខ្លាំង
- កុំចែករំលែកព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន
- គិតមុននឹងចូលទៅកាន់តំណ។
ណែនាំកូនរបស់អ្នកអំពីបញ្ហាសុវត្ថិភាពវេបសាយ ហ្គេម និងកម្មវិធីដែលសមរម្យសម្រាប់អាយុរបស់ពួកគាត់។ វាពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់អ្នកក្នុងការដឹងពីសកម្មភាពលើអ៊ីនធឺណិតរបស់កូនអ្នក។ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ចហើយកុំបណ្តោយគាត់ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិច។
កុមារដែលមានអាយុ ១០ ទៅ ១៥ ឆ្នាំ
នៅពេលដែលកុមារឈានដល់វ័យជំទង់ ពួកគាត់អាចចាប់ផ្តើមចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម និងហ្គេមអនឡាញ។ នេះជាពេលវេលាដ៏ល្អក្នុងការណែនាំពួកគាត់អំពីសុវត្ថិភាពតាមអ៊ីនធឺណិតកម្រិតខ្ពស់ជាងនេះ។ ឧទាហរណ៍:
- MFA
- ណែនាំអំពីការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិត
បង្រៀនកូនរបស់អ្នកអំពីសារៈសំខាន់នៃការកំណត់ឯកជនភាព។ ត្រូវប្រាកដថាពួកគាត់ដឹងពីផលប៉ះពាល់ដែលអាចកើតមាននៃការចែករំលែកព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួនតាមអ៊ីនធឺណិត។ ណែនាំកូនរបស់អ្នកឱ្យប្រើបច្ចេកវិទ្យាតាមរបៀបសុវត្ថិភាព និងតាមដានសកម្មភាពលើអ៊ីនធឺណិត។
កុមារដែលមានអាយុ ១៥ ឆ្នាំឡើងទៅ
កុមារដែលមានអាយុ ១៥ ឆ្នាំឡើងទៅមានសេរីភាព និងឯករាជ្យកាន់តែច្រើនតាមអ៊ីនធឺណិត។ ពួកគាត់កាន់តែងាយរងគ្រោះទៅនឹងការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិតដូចជា៖
- ការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិត
- ការបោកប្រាស់
- ការលួចអត្តសញ្ញាណ។
បង្រៀនកូនរបស់អ្នកពីរការប្រើប្រាស់ដែលមានសុវត្ថិភាព និងតាមដានសកម្មភាពគួរឱ្យសង្ស័យនៅលើអ៊ីនធឺណិតរបស់ពួកគាត់ លើកទឹកចិត្តឱ្យពួកគាត់និយាយអំពីសកម្មភាពអនឡាញ។
២. ប្រើប្រាស់បញ្ជីត្រួតពិនិត្យ
- – ដំឡើងការគ្រប់គ្រងដោយមាតាបិតានៅលើឧបករណ៍
- – និយាយជាមួយកូនរបស់អ្នកអំពីសុវត្ថិភាពអនឡាញ
- – ប្រើពាក្យសម្ងាត់ខ្លាំង និងពិសេស
- – ប្រើការផ្ទៀងផ្ទាត់ពហុកត្តា (MFA)
- – ធ្វើការអាប់ដេតកម្មវិធី
- – ប្រើកម្មវិធីកំចាត់មេរោគ
- – បម្រុងទុកទិន្នន័យសំខាន់ៗ
- – ប្រយ័ត្នចំពោះការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិត
- – តាមដានសកម្មភាពលើអ៊ីនធឺណិតរបស់កូនអ្នក
- – បង្រៀនកូនរបស់អ្នកឱ្យរាយការណ៍ពីឧប្បត្តិហេតុ
៣. ឯកសារពាក់ព័ន្ធ
- – https://www.cyber.gov.au/protect-yourself/staying-secure-online/protecting-your-family/protect-yourself-online
